In Wegen naar Wijsheid proberen we bewust na te denken (te reflecteren) over hoe we denken over de mens en over de wereld. Over onze levensbeschouwing. Wat vinden we belangrijk, wat verwachten we van anderen en van ons zelf. Wat mogen anderen van ons verwachten. En wat mogen we allemaal van het leven verwachten.
Door het werken aan dit dossier sta jij langer stil bij je zelf. Je probeert te ontdekken en te omschrijven wie je bent. Wat is belangrijk voor je? Wat maakt jou nou jou?
Je gaat nadenken over je innerlijk en je uiterlijk en wat die met elkaar te maken hebben. Over je gedrag (Hoe reageer je op dingen die gebeuren? Hoe ga jij om met anderen?) en je karakter (Wat heeft gemaakt dat je zo bent? Wat voor karakter heb jij?). Wat zijn je waarden en normen? Wat zijn je dromen? Wat is je zelfbeeld en wat is je mensbeeld? Hoe kijk je naar jezelf en hoe kijk je naar de mens in het algemeen? Lijk je op je vader of moeder, opa, oma, oom, tante, neef, nicht, broer of zus? Of ben je vernoemd naar vader of oma? Is het aangeboren of komt het door je opvoeding / omgeving? (Hier een leuke site over namen in Nederland)
Je stamboom
Wie je bent, wie je wordt heeft zeker ook te maken met waar je vandaan komt. Daarom beginnen we met het maken van een stamboom. Soms zie je dat wel eens. Vader was leraar. Opa was meester en zoon of dochter wilt docent worden. “Het lesgeven zit me in het bloed” wordt er dan gezegd. Hier een voorbeeld van een stamboom van de wereldberoemde nederlandse schilder Piet Mondriaan. Je kunt deze stamboom even een kwartslag draaien, dat leest makkelijker. En de volgende link is misschien leuk voor je vader of moeder. Of om er samen met (een van je) ouders naar te kijken: een (gratis)cursus stamboomonderzoek van de Open Universiteit.
Hoe je een stamboom maakt? Bedenk het zelf of, beter, kijk in je geschiedenisboek of op internet. Daar vind je voorbeelden en er zijn ook allerlei gratis programmaatjes. Sommigen kun je downloaden (bv aldfaer), anderen zijn web-based, bv myheritage. Misschien is de site Stamboom Nederland wel de mooiste. Hier een lege kwartierstaat als voorbeeld. In de alinea hierboven staat een linkje naar de ingevulde kwartierstaat van Mondriaan.
Maar ze zien er allemaal heel anders uit dan de biologische stamboom (zie par. 3.3; blz. 30 van het lesboek). En de stamboom van Ayaan Hirsji Ali (zie hoofdstuk 2 par. 1; blz. 27) ziet er weer anders uit; dat is duidelijk een stamboom uit een andere cultuur. Ayaan’s stamboom lijkt op stambomen uit oudere culturen; culturen waarin stamverbanden belangrijk waren. Een ander voorbeeld van zo’n stamboom: Zerubbabel verwekte Abiud, Abiud verwekte Eljakim, Eljakim verwekte Azor, Azor verwekte Sadok, Sadok verwekte Achim, Achim verwekte Eliud, Eliud verwekte Eleazar, Eleazar verwekte Mattan, Mattan verwekte Jakob, Jakob verwekte Jozef, de man van Maria. Bij haar werd Jezus verwekt, die Christus genoemd wordt. Kijk maar eens naar het begin van hoofdstuk 1 in het Evangelie van Mattheus. De overeenkomst tussen al die verschillende typen stambomen is dat ze laten zien hoe allerlei eigenschappen, maatschappelijke, sociale of persoonlijke kenmerken worden doorgegeven van generatie op generatie.
Opdracht 2 Maak van jezelf een stamboom. Voeg in ieder geval iedereen toe die belangrijk voor je is. En probeer van al die personen te achterhalen:– plaats van geboorte en overlijden; woonplaatsen;
– opleiding(-en) en beroep(-en)
– levensbeschouwelijke achtergrond;
– andere bijzondere, opvallende, leuke, typische of rare dingen. Neem de stamboom op in je dossier
Levensverhaal of autobiografie
Een autobiografie is de beschrijving van jouw eigen leven of delen daarvan, je levensverhaal dus. Een biografie die iedereen wel kent is het dagboek van Anne Frank. Maar er zijn natuurlijk ook autobiografieën waarvoor de schrijver een andere vorm heeft gekozen. Soms zie je ook dat bekende mensen een autobiografie schrijven. Hier twee verhalen waarin je kennis kunt maken met de autobiografieën van Nelson Mandela en van de wielrenner Lance Amstrong. Lees, ter inspiratie, maar eens een, twee of drie van deze verhalen. Er is ook een TV-serie (Verborgen Verleden) met een mooie website en de mogelijkheid om afleveringen van mensen die op zoektocht gaan naar hun verleden te bekijken. Bijvoorbeeld die van de schrijver Leon de Winter (bijna zijn hele familie overleefde WO II niet) of van andere bekende nederlanders.
Natuurlijk, je bent geen Mandela of Amstrong. Een van de verschillen: je bent jonger, je bent nog in een andere levensfase. Anders maar niet minder. En gelukkig hoef je niet onder te duiken zoals Anne Frank. Weet je nog: iedereen is niet gelijk maar wel gelijkwaardig. Maar is daarom je leven minder interessant, minder belangrijk? Mensen die je alleen kent van de televisie, film, krant, boek of je leraar levensbeschouwing kunnen een rol spelen in je leven. Maar de mensen waar je mee omgaat spelen een veel grotere rol voor je. En jij voor hen. Dus ook jouw leven en autobiografie is per definitie interessant; voor jezelf en voor anderen.
Opdracht 3Maak een verhaal waarin je je leven tot nu, je levensloop, beschrijft. Wat moet er in jouw autobiografie aan bod komen? – Belangrijke gebeurtenissen. Fijne en/of droevige. Deel je herinneringen chronologisch in. Geboorteverhalen, babytijd, peutertijd, kleuter,kind, puber. – Herinneringen (van de eerste keer) dat je iets deed of mee maakte en die iets verklaren over later. Bv ik ben gek op memoriespelen … vroeger deed ik dat met mijn oma …. (beschrijf waarom je dit is bij gebleven en nog steeds indruk op je maakt), of ik ben bang voor honden…. Toen ik 6 was ben ik een keer aangevallen door een hond… (beschrijf waarom je dit is bij gebleven en nog steeds indruk op je maakt). – Vriendschappen, je rol in je vriendengroep, je plekje in je klas op de basisschool, de verenigingen waar je lid van bent (geweest), thuis. – Welke sterke en minder sterke kanten kun je momenteel van jezelf benoemen. Maak 2 lijstjes van minimaal 3 punten. Geef ook aan waar dit uit blijkt.
Neem dit verhaal op in je dossier. Illustraties gebruiken mag.
scholierensite 